«Το βιβλίο στην Ελλάδα του 2016»
Είναι μια γενική αλήθεια πως οι πωλήσεις βιβλίων έχουν μειωθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια. Οι μεγάλοι εκδοτικοί δεν εμπιστεύονται νέες προσπάθειες, ενώ οι μικρότεροι δίνουν τον δικό τους αγώνα στην Ελλάδα του σήμερα. Η άνοδος της τεχνολογίας, η οικονομική και κοινωνική κρίση των ημερών, έχουν παίξει μεγάλο ρόλο στην κατάσταση αυτή. Αποφάσισα να γράψω αυτό το άρθρο γιατί τον τελευταίο καιρό ακούω ολοένα και πιο αποθαρρυντικές σκέψεις γύρω από την επιβίωση του βιβλίου. Επίσης, όπως και στους περισσότερους επαγγελματικούς τομείς στην Ελλάδα,
υπάρχουν και οι συγγραφείς που αποφασίζουν να κάνουν το μεγάλο βήμα και να κυνηγήσουν το όνειρο της επιτυχίας στο εξωτερικό. Όμως τι θα γίνει με το βιβλίο στην Ελλάδα; Θα επιβιώσει, θα αντέξει στις δυσκολίες της εποχής ή θα αντικατασταθεί με μια νέα μορφή ψυχαγωγίας;
Ξεκινώντας θα ήθελα να δηλώσω κάτι. Πιστεύω πως οι πραγματικοί λάτρεις του βιβλίου, οι βιβλιόφιλοι και ακόμα περισσότερο οι βιβλιοφάγοι, δε θα εκλείψουν ποτέ. Είναι η κατηγορία ανθρώπων που πάντοτε θα διαβάζουν, όσα χρόνια κι αν περάσουν γιατί η ανάγνωση ενός βιβλίου είναι απαραίτητο μέρος της καθημερινότητάς τους. Και η αλήθεια είναι πως στην Ελλάδα αυτοί δεν αποτελούν την πλειοψηφία. Το θέμα είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν την ανάγνωση του βιβλίου ως καθημερινό πρωτεύον μέλημα τους. Είναι οι γνωστοί που όλοι έχουμε. Διαβάζουν λίγο αλλά όχι καθόλου. Θα έχουν ένα βιβλίο στο σπίτι που θα το διαβάζουν σιγά σιγά χωρίς να το «καταπίνουν». Όμως αυτοί οι άνθρωποι επηρεάζουν κατά πολύ την αγορά του βιβλίου. Όπως ανάφερα πριν, οι βιβλιόφιλοι θα διαβάζουν πάντοτε. Δε θα διστάσουν να αγοράσουν ένα νέο βιβλίο οποιαδήποτε στιγμή. Αντίθετα οι πιο σποραδικοί αναγνώστες τη σημερινή εποχή συνεχώς και μειώνονται. Το internet και διαρκής ανάπτυξη της τεχνολογίας κρατούν αρκετούς από αυτούς μακριά από ένα καλό βιβλίο. Προσωπικά λατρεύω το internet. Θεωρώ πως έχει ανοίξει νέους ορίζοντες στην πληροφορία και το χρησιμοποιώ καθημερινά αρκετές ώρες της ημέρας. Ωστόσο στην περίπτωση του βιβλίου παίζει μερικές φορές αρνητικό ρόλο καθώς μπορεί εύκολα να σε αποσπάσει μακριά από αυτό. Η οικονομική κρίση είναι άλλος ένας παράγοντας που αποτελεί τροχοπέδη στην σύγχρονη καθιέρωση του βιβλίου. Και μάλιστα ένας απολύτως αποδεκτός. Υπάρχουν οικογένειες που στερούνται βασικά πράγματα και προφανώς το βιβλίο είναι ένα περιττό έξοδο για αυτές-ειδικότερα με τις αρκετά μεγάλες τιμές μερικών βιβλίων στην Ελλάδα. Τέλος θέλω να αναφερθώ στη σημαντικότερη κατ’ εμέ αιτία αποξένωσης αρκετών-και ιδιαίτερα των εφήβων- από τη λογοτεχνία. Η κοινωνική κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, η έλλειψη αξιών και παιδείας δε δίνει τα απαραίτητα ερεθίσματα στα μικρά παιδιά έτσι ώστε να ανοίξουν ένα βιβλίο. Το έχουν συνδυάσει με το σχολείο και τις υποχρεώσεις ενώ θα έπρεπε να το βλέπουν σαν προσωπική τους διασκέδαση. Και μεγάλο ρόλο σε αυτό παίζει το άθλιο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, που ναι μεν έχει δημιουργήσει μεγάλους επιστήμονες και άνεργους αποφοίτους πανεπιστήμιων, αλλά αλήθεια πόσους πνευματικούς ανθρώπους έχει βγάλει την τελευταία δεκαετία;
Τέρμα βέβαια με τα αρνητικά. Η γνώμη μου είναι πως το βιβλίο θα επιβιώσει. Θα αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες του και θα βγει από αυτή την περίοδο πιο δυνατό από ποτέ. Και ο μόνος τρόπος να γίνει αυτός είναι η προσαρμογή. Είδαμε ήδη πως τα e-books ήρθαν στη ζωή μας και έδωσαν μια άλλη πνοή στο χώρο. Επίσης το διαδίκτυο μπορεί να βοηθήσει και το κάνει ήδη με πολλούς τρόπους. Λογοτεχνικές ομάδες, σελίδες, παρουσιάσεις βιβλίων είναι όλα εκεί. Αρκεί κάποιος να έχει τα μάτια του ανοιχτά και να ενδιαφέρεται. Η κρίση αν και δύσκολη θα περάσει και οι καλές μέρες θα έρθουν ξανά για όλους. Το κυριότερο είναι να δημιουργηθούν περισσότεροι βιβλιόφιλοι. Και οι τρόποι είναι πολλοί, κανείς όμως πιο σημαντικός από το σχολείο και την οικογένεια. Προτρέψτε τα παιδιά από μικρές ηλικίες να διαβάζουν, πάντα αυτό που τους αρέσει. Όπως και εγώ κάποια χρόνια πριν λόγω της αγάπης μου για τα rpg video games(role playing- παιχνίδια ρόλων), μεταπήδησα σε αρκετά βιβλία φαντασίας με αποτέλεσμα να λατρέψω το είδος γενικότερα. Όλα είναι ένα.
Και το πιο σημαντικό απ’ όλα. Το βιβλίο θα επιβιώσει γιατί του αξίζει να επιβιώσει. Το ξεφύλλισμα ενός βιβλίου. Το βύθισμα στον καναπέ και η απόλαυση μιας ιστορίας είναι ένα υπέροχο αίσθημα που δε θα εκλείψει ποτέ. Γιατί είναι ανάγκη του ανθρώπου να βρει στιγμές χαλάρωσης και ηρεμίας. Και όπως όλοι ξέρουμε δεν υπάρχει καλύτερη συντροφιά και γαλήνη από την παρέα ενός αγαπημένου βιβλίου.
υπάρχουν και οι συγγραφείς που αποφασίζουν να κάνουν το μεγάλο βήμα και να κυνηγήσουν το όνειρο της επιτυχίας στο εξωτερικό. Όμως τι θα γίνει με το βιβλίο στην Ελλάδα; Θα επιβιώσει, θα αντέξει στις δυσκολίες της εποχής ή θα αντικατασταθεί με μια νέα μορφή ψυχαγωγίας;
Ξεκινώντας θα ήθελα να δηλώσω κάτι. Πιστεύω πως οι πραγματικοί λάτρεις του βιβλίου, οι βιβλιόφιλοι και ακόμα περισσότερο οι βιβλιοφάγοι, δε θα εκλείψουν ποτέ. Είναι η κατηγορία ανθρώπων που πάντοτε θα διαβάζουν, όσα χρόνια κι αν περάσουν γιατί η ανάγνωση ενός βιβλίου είναι απαραίτητο μέρος της καθημερινότητάς τους. Και η αλήθεια είναι πως στην Ελλάδα αυτοί δεν αποτελούν την πλειοψηφία. Το θέμα είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν την ανάγνωση του βιβλίου ως καθημερινό πρωτεύον μέλημα τους. Είναι οι γνωστοί που όλοι έχουμε. Διαβάζουν λίγο αλλά όχι καθόλου. Θα έχουν ένα βιβλίο στο σπίτι που θα το διαβάζουν σιγά σιγά χωρίς να το «καταπίνουν». Όμως αυτοί οι άνθρωποι επηρεάζουν κατά πολύ την αγορά του βιβλίου. Όπως ανάφερα πριν, οι βιβλιόφιλοι θα διαβάζουν πάντοτε. Δε θα διστάσουν να αγοράσουν ένα νέο βιβλίο οποιαδήποτε στιγμή. Αντίθετα οι πιο σποραδικοί αναγνώστες τη σημερινή εποχή συνεχώς και μειώνονται. Το internet και διαρκής ανάπτυξη της τεχνολογίας κρατούν αρκετούς από αυτούς μακριά από ένα καλό βιβλίο. Προσωπικά λατρεύω το internet. Θεωρώ πως έχει ανοίξει νέους ορίζοντες στην πληροφορία και το χρησιμοποιώ καθημερινά αρκετές ώρες της ημέρας. Ωστόσο στην περίπτωση του βιβλίου παίζει μερικές φορές αρνητικό ρόλο καθώς μπορεί εύκολα να σε αποσπάσει μακριά από αυτό. Η οικονομική κρίση είναι άλλος ένας παράγοντας που αποτελεί τροχοπέδη στην σύγχρονη καθιέρωση του βιβλίου. Και μάλιστα ένας απολύτως αποδεκτός. Υπάρχουν οικογένειες που στερούνται βασικά πράγματα και προφανώς το βιβλίο είναι ένα περιττό έξοδο για αυτές-ειδικότερα με τις αρκετά μεγάλες τιμές μερικών βιβλίων στην Ελλάδα. Τέλος θέλω να αναφερθώ στη σημαντικότερη κατ’ εμέ αιτία αποξένωσης αρκετών-και ιδιαίτερα των εφήβων- από τη λογοτεχνία. Η κοινωνική κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, η έλλειψη αξιών και παιδείας δε δίνει τα απαραίτητα ερεθίσματα στα μικρά παιδιά έτσι ώστε να ανοίξουν ένα βιβλίο. Το έχουν συνδυάσει με το σχολείο και τις υποχρεώσεις ενώ θα έπρεπε να το βλέπουν σαν προσωπική τους διασκέδαση. Και μεγάλο ρόλο σε αυτό παίζει το άθλιο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, που ναι μεν έχει δημιουργήσει μεγάλους επιστήμονες και άνεργους αποφοίτους πανεπιστήμιων, αλλά αλήθεια πόσους πνευματικούς ανθρώπους έχει βγάλει την τελευταία δεκαετία;
Τέρμα βέβαια με τα αρνητικά. Η γνώμη μου είναι πως το βιβλίο θα επιβιώσει. Θα αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες του και θα βγει από αυτή την περίοδο πιο δυνατό από ποτέ. Και ο μόνος τρόπος να γίνει αυτός είναι η προσαρμογή. Είδαμε ήδη πως τα e-books ήρθαν στη ζωή μας και έδωσαν μια άλλη πνοή στο χώρο. Επίσης το διαδίκτυο μπορεί να βοηθήσει και το κάνει ήδη με πολλούς τρόπους. Λογοτεχνικές ομάδες, σελίδες, παρουσιάσεις βιβλίων είναι όλα εκεί. Αρκεί κάποιος να έχει τα μάτια του ανοιχτά και να ενδιαφέρεται. Η κρίση αν και δύσκολη θα περάσει και οι καλές μέρες θα έρθουν ξανά για όλους. Το κυριότερο είναι να δημιουργηθούν περισσότεροι βιβλιόφιλοι. Και οι τρόποι είναι πολλοί, κανείς όμως πιο σημαντικός από το σχολείο και την οικογένεια. Προτρέψτε τα παιδιά από μικρές ηλικίες να διαβάζουν, πάντα αυτό που τους αρέσει. Όπως και εγώ κάποια χρόνια πριν λόγω της αγάπης μου για τα rpg video games(role playing- παιχνίδια ρόλων), μεταπήδησα σε αρκετά βιβλία φαντασίας με αποτέλεσμα να λατρέψω το είδος γενικότερα. Όλα είναι ένα.
Και το πιο σημαντικό απ’ όλα. Το βιβλίο θα επιβιώσει γιατί του αξίζει να επιβιώσει. Το ξεφύλλισμα ενός βιβλίου. Το βύθισμα στον καναπέ και η απόλαυση μιας ιστορίας είναι ένα υπέροχο αίσθημα που δε θα εκλείψει ποτέ. Γιατί είναι ανάγκη του ανθρώπου να βρει στιγμές χαλάρωσης και ηρεμίας. Και όπως όλοι ξέρουμε δεν υπάρχει καλύτερη συντροφιά και γαλήνη από την παρέα ενός αγαπημένου βιβλίου.
Κωνσταντίνος Πάτρας
Manwe Stories
Manwe Stories
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου